Kotylion polski, nazywany poprawniej kokardą narodową, jest ozdobą o wyglądzie wstążki uformowanej w rozetę. Tak pojmowany symbol pojawiał się już na uroczystościach państwowych w XVIII wieku. Pomimo iż kwestia jego dokładnego wyglądu i sposobu noszenia jest interpretowana wielorako, pozostaje ważnym i szeroko lubianym symbolem państwowości.

Geneza kotylionu polskiego

Nazwa „kotylion” odnosi się do znanej w dobie końca epoki baroku zbiorowej zabawy tanecznej, w której pary nosiły specjalne ozdoby w formie barwnych rozetek. Od tej pory tym określeniem nazywano sam przedmiot, który szybko stał się popularną formą wyrazu dla konkretnej idei. W literaturze pojawia się podczas wystąpień publicznych, zrywów społecznych i uroczystości państwowych. W Polsce jako symbol barw narodowych upowszechnił się w pierwszą rocznicę publikacji Ustawy Rządowej z dnia 3 mają 1792 roku. Kobiety zakładały wówczas białe suknie z czerwoną wstęgą, a mężczyźni szarfy w tych samych kolorach. Wkrótce potem kokardy wprowadziło dla żołnierzy Wojsko Polskie. Od tej chwili rozetki stały się nieodłącznym elementem tożsamości. Widoczne były podczas wystąpienia krakowskiego w 1846 roku, aby po dwóch latach uznać je oficjalnie za znak powstańczy. Zdobiły mundury, a także rogatywki ułanów i bohaterów wielkopolskich.

Sposób wykonania i zakładania

Kotylion, a właściwie kokarda, zbudowany jest z dwóch barwnych wstążek splecionych w formę rozetki. Według ściśle określonych zaleceń średnica ozdoby patriotycznej powinna wynosić od 4 do 6 centymetrów oraz musi składać się z dwóch kół: koloru białego znajdującego się centralnie i okalającego go w tle czerwonego. Kwestia ta wynika z heraldyki wspominającej o znamiennej wyższości barwy Orła Białego na polskim godle. W praktyce codziennej istnieje jednakże duża tolerancja na modyfikacje tej zasady.

Kotylion narodowy tradycyjnie zakłada się jako ozdobę garderoby cywilnej bądź munduru, na klatkę piersiową, z lewej strony, tuż powyżej serca. Ta głęboka symbolika ma wyjątek praktycznie jedynie podczas uroczystości nadawania orderów, gdy kokardę narodową nosi się po prawej połowie wierzchniego ubrania.

Kotylion polski współcześnie

Obecnie spotyka się różne wariacje na temat biało – czerwonych rozet. Faktycznie pozbawione cech poprawności heraldycznej są ozdoby trójkolorowe z dodatkowym polem o powyższych barwach. Podczas świąt można zauważyć także rozetki z wizerunkiem Orła Białego w koronie pośrodku. Każda z tych form, choć nie do końca prawidłowa jest elementem tożsamości państwowej i winna wzbudzać szacunek, czy zadumę.